ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ: Τέλος το 10% Δευτέρα 17 Οκτωβρίου 2011 Καταργείται (σ.σ. ισχύει μέχρι φέτος το τρέχον ακ έτος 2011-12) η δυνατότητα εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση αποφοίτων Λυκείων προηγούμενου σχολικού έτους σε ποσοστό 10% επί του αριθμού εισακτέων, χωρίς να υποβάλλονται σε νέα εξέταση- υπενθυμίζει το esos προς τους υποψηφίους-σύμφωνα με τροπολογία που ψηφίστηκε από τη Βουλή. Κατά την άποψη του υπ. Παιδείας με αυτή την κατάργηση θα υπάρχει ίση μεταχείριση με πανελλαδικές εξετάσεις επί των ίδιων θεμάτων όλων των υποψηφίων για εισαγωγή σε Πανεπιστήμια και ΤΕΙ κατά το ίδιο ακαδημαικό έτος. Ειδικότερα η τροπολογία που ψηφίστηκε από τη Βουλή έχει ως εξής: Η διάταξη της περίπτωσης i της παραγράφου 5α του άρθρου 2 του ν. 2525/1997 (Α΄ 188), όπως αντικαταστάθηκε με την παράγραφο 2 του άρθρου 1 του ν. 2909/2001 (Α΄ 90) και συμπληρώθηκε με τις διατάξεις του άρθρου 25 του ν. 3687/2008 (Α΄ 159), που αναφέρεται στην εισαγωγή των αποφοίτων Γενικών Λυκείων ή άλλου τύπου Λυκείου σε ποσοστό 10% των θέσεων εισακτέων σε κάθε σχολή ή τμήμα της παραγράφου 1 του άρθρου 2 του ν. 2525/1997, ισχύει μέχρι και το ακαδημαϊκό έτος 2011−2012 (σ.σ. το τρέχον δηλαδή).

ΕΦΕΔΡΕΙΑ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

Από το καλοκαίρι του 2012 η εφαρμογή του θεσμού και για τους εκπαιδευτικούς. Αναμένεται να ανακοινωθεί σήμερα και να προστεθεί η διάταξη στο πολυνομοσχέδιο. Θα εφαρμοστεί σε όσους είναι τουλάχιστον 53 ετών και έχουν συμπληρώσει 33 χρόνια υπηρεσίας

Η «προσυνταξιοδοτική διαθεσιμότητα» θα εφαρμοστεί και στους δασκάλους και καθηγητές από το επόμενο έτος

 

Την ένταξη των εκπαιδευτικών στην "προσυνταξιοδοτική" εφεδρεία από το καλοκαίρι του 2012 αναμένεται -σύμφωνα με πληροφορίες -να αποφασίσει σήμερα η κυβέρνηση. Σε αλλεπάλληλες κυβερνητικές συσκέψεις, που πραγματοποιήθηκαν το Σαββατοκύριακο, συζητήθηκε το ενδεχόμενο να προβλεφθεί ρητά στο πολυνομοσχέδιο ότι ο θεσμός της προσυνταξιοδοτικής εφεδρείας θα ισχύσει και στους εκπαιδευτικούς πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης μετά το τέλος της σχολικής χρονιάς.

Η σχετική απόφαση αναμένεται να ανακοινωθεί εντός της ημέρας και θα αποτυπωθεί σε προσθήκη που θα γίνει στις διατάξεις του πολυνομοσχεδίου για την εφεδρεία. Κυβερνητικοί κύκλοι επισημαίνουν ότι από το μέτρο εξαιρούνται οι καθηγητές πανεπιστημίων και ΤΕΙ, ενώ για τους δάσκαλους και τους καθηγητές γυμνασίων και λυκείων θα εφαρμοστεί από τον Ιούλιο του 2012.

Η "προσυνταξιοδοτική διαθεσιμότητα" θα εφαρμοστεί σε όσους εκπαιδευτικούς είναι τουλάχιστον 53 ετών και έχουν συμπληρώσει 33 χρόνια προϋπηρεσίας, στα οποία θα συνυπολογιστεί και η υπηρεσία τους στον ιδιωτικό τομέα. Οι δάσκαλοι και οι καθηγητές που έχουν εργαστεί στην ιδιωτική εκπαίδευση πριν από το 1983, θα έχουν τη δυνατότητα να "αναγνωρίσουν" την προϋπηρεσία τους καταβάλλοντας ένα χρηματικό ποσό για την "εξαγορά" των ενσήμων. Αναμένεται να εξαιρεθούν όσοι κατέχουν θέσεις προϊσταμένων.

Η "εφεδρεία" στον χώρο των εκπαιδευτικών πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης θα επιφέρει σημαντικές ανακατατάξεις στα σχολεία της χώρας. Η μαζική έξοδος από την εργασία χιλιάδων εκπαιδευτικών σε συνδυασμό με τις ελάχιστες έως μηδενικές προσλήψεις που θα πραγματοποιηθούν στον χώρο της παιδείας το 2012, θα σημάνει νέες συγχωνεύσεις σχολικών μονάδων από τον Σεπτέμβριο. Η μείωση των συμβασιούχων εκπαιδευτικών (ωρομίσθιων και αναπληρωτών), που θεωρείται βέβαιο ότι θα πραγματοποιηθεί τη χρονιά που έρχεται, θα έχει ως αποτέλεσμα την πραγματοποίηση "σαρωτικών" μετατάξεων, προκειμένου να καλυφθούν τα κενά στις σχολικές μονάδες.

Οι μετατάξεις
Οι μετατάξεις -σύμφωνα με κυβερνητικούς κύκλους- δεν θα έχουν γεωγραφικούς περιορισμούς αλλά θα αφορούν το σύνολο της επικράτειας με αποτέλεσμα όσοι δεν αποδεχτούν τη μετακίνησή τους, να τίθενται στην εφεδρεία.

Η κυβέρνηση θα αποφασίσει σήμερα και για μία σειρά άλλων αλλαγών που αφορούν το νέο μισθολόγιο και το βαθμολόγιο. Κυβερνητικές πηγές αναφέρουν ότι εξετάζονται ευνοϊκές τροποποιήσεις για την επανακατάταξη των δημοσίων υπαλλήλων στο νέο βαθμολόγιο. Σήμερα θα αποφασιστεί εάν θα μειωθούν τα χρόνια προϋπηρεσίας που προβλέπονται στο πολυνομοσχέδιο, σύμφωνα με τα οποία καθορίζονται οι νέοι βασικοί μισθοί των εν ενεργεία υπαλλήλων.

ΝΙΚΟΣ Β.ΤΣΙΤΣΑΣ - ΕΘΝΟΣ, 17/10/2011

ΕΚΘΕΣΗ Β ΛΥΚΕΙΟΥ

ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΣΤΗ Ν. ΓΛΩΣΣΑ Β' ΛΥΚΕΙΟΥ (μετά την ολοκλήρωση της διδασκαλίας της ΕΙΔΗΣΗΣ)

Ενημέρωση: ένα μείγμα ειδήσεων και ψυχαγωγίας

Όλο και πληθαίνουν οι επικρίσεις για τον τρόπο με τον οποίο μας παρέχεται η τηλεοπτική μας ενημέρωση. Είναι πράγματι άξιο διερεύνησης αν στις μέρες μας, η τηλεοπτική ενημέρωση που μας προσφέρουν τα κανάλια διαμέσου των δελτίων ειδήσεων και των συναφών εκπομπών ενημερώνουν ή εντείνουν τις φοβίες και τις ανασφάλειες του μέσου τηλεθεατή στην κοινωνία του θεάματος, του εντυπωσιασμού και της οφθαλμολαγνείας.

Είναι άξιο ακόμη διερεύνησης εάν με τον τρόπο που προβάλλονται οι τηλεοπτικές ειδήσεις ενημερώνουν το κοινό ή το βοηθούν στην ανάλυση του γεγονότος ή τελικά το «βομβαρδίζουν» με πληροφορίες «χωρίς ανάσα» και γεγονότα με «ασφαλείς» από άποψη της τηλεοπτικής οικονομίας καταστροφές και δράματα. Είναι διερευνήσιμο στο κατά πόσο η «αξία της είδησης» ενός γεγονότος καθορίζεται από τη σπουδαιότητά της και όχι από το ποσοστό της τηλεοπτικής της κατανάλωσης. Όπως και να το κάνουμε, το ζητούμενο δεν είναι αν τα τηλεοπτικά δελτία διακόπτονται από διαφημί-σεις, έχουν χορηγία στα δελτία καιρού και χρηματιστηρίου. Το ζητούμενο είναι αν επιζητούμε ένα τηλεοπτικό περιβάλλον που να διέπεται από τις αρχές της αγοράς με διάφορες συνέπειες στο υπόλοιπο επικοινωνιακό πεδίο ή αν θέ-λουμε ένα τηλεοπτικό περιβάλλον που να καθορίζεται πρωτίστως από τις αρχές της δημόσιας κοινωνικής ευθύνης και της επικοινωνιακής ισορροπίας.

Θα μπορούσε να λεχθεί ότι η συνεχής μετάδοση των δελτίων ειδήσεων και η ακατάσχετη φλυαρία των εκπομπών συζητήσεων που προηγούνται ή έπονται ή υπάρχουν εντός των δελτίων έχουν κουράσει το κοινό. Πρώτ’ απ’ όλα είναι απαραίτητο και χρήσιμο να ενημερώνεται κάποιος οποιαδήποτε στιγμή της ημέρας. Αλλά οι υπερβολικές δόσεις πληροφόρησης κουράζουν το κοινό, δημιουργούν αδιαφορία και παράλληλα υποβαθμίζεται η ποιότητα της παρεχόμενης ενημέρωσης. Η συνεχής αναμετάδοση των ειδήσεων στην ουσία είναι η «ανακύκλωση» των ίδιων ειδήσεων. Αυτό με τη σειρά του «σπάει τα νεύρα» το κοινού, καθώς δεν επιτρέπει στους δημοσιογράφους να εμβαθύνουν στα γεγονότα και να τα διερευνήσουν περισσότερο.

Οι έντονοι τόνοι και η δραματοποίηση των ειδήσεων οδηγούν σε δραματική άντληση της προσωπικής θλίψης, εντείνουν τους φόβους και οδηγούν τους τηλεθεατές να αντιμετωπίζουν την ιδιωτική τους ζωή με πρωτοφανή δραματοποίηση, καθώς εμφανίζεται ανάγλυφα μπροστά τους η πιθανότητα να αντιμετωπίσουν τα ίδια δεινά, με αποτέλεσμα να νιώθουν όλο και χειρότερα. Καθώς τα δελτία ειδήσεων και οι εκπομπές συζητήσεων όλο και πληθαίνουν, αφού η ενημέρωση έχει εμπορική αξία, στην ουσία δεν υπάρχει δυνατότητα διαφυγής. Αν δεν δει ο μέσος τηλεθεατής τα μεσημεριανά δελτία, υπάρχουν τα απογευματινά, κι αν δεν δει ούτε αυτά υπάρχουν όχι μόνο τα βραδινά αλλά και τα νυχτερινά. Κι αν έχει κατορθώσει, πράγμα εξαιρετικά δύσκολο, να μη δει κανένα από αυτά, τα έκτακτα δελτία ειδήσεων θα τον συναντήσουν στην ταινία ή στο όποιο τηλεοπτικό πρόγραμμα παρακολουθεί. Ουδείς επιτρέπεται να κοιμηθεί ανε-νημέρωτος. Και σε αυτό φαίνεται στοιχηματίζουν και τα αμιγώς ειδησεογραφικά κανάλια με τη συνήθως 24ωρη επίπεδη ενημέρωση.

Όπως έχει παρατηρήσει ο δημοσιογράφος John Dugdale, τα «δελτία των ειδήσεων έχουν γίνει φετίχ, ταξινομημένα στο ρυθμισμένο μέσο νου με ενδυμασία δράματος, τέχνης και θρησκείας». Πράγματι, στα δελτία ειδήσεων της νέας τηλεοπτικής τάξης, οι διεθνείς ειδήσεις ανήκουν στο περιθώριο, εκτός κι αν αφορούν κρίσεις, πολέμους και λοιμούς σε «απευθείας μετάδοση». Οι εσωτερικές ειδήσεις αποτελούν πια το κυρίαρχο μέρος των δελτίων και η πλειονότητά τους αναφέρεται σε κρίσεις, εγκλήματα, θανάτους και καταστροφές.

Κάθε είδηση οφείλει να συνοδεύεται με το παράλληλο οπτικό της υλικό, άσχετα αν είναι νέο ή παλαιό. Στην πράξη είναι φορμαλιστικές και επαναληπτικές. Σε αντίθεση με τα άλλα μέσα ενημέρωσης, η τηλεοπτική ενημέρωση έχει την «άδεια» να επαναλαμβάνει την ίδια είδηση σε διάστημα ελαχίστων ωρών, πρωί, μεσημέρι, βράδυ, μεσάνυχτα, πολλές φορές χωρίς να υπάρχει αποχρών λόγος. Ένας Αμερικανός δημοσιογράφος, ο James Fallows, σχολιάζει χαρακτηριστικά ότι στην τηλεόραση η ενημέρωση είναι πια μόνον θέαμα. Μπάσκετ, αγώνες ποδοσφαίρου, ο γάμος του Μάικλ Τζάκσον και οι προεδρικές εκλογές αποτελούν όλα για την τηλεόραση θεάματα χωρίς διαφορετική αξία. Για την τηλεόραση του ’90, η δημόσια ζωή είναι μια σύγκρουση όπου αυτή δεν υπάρχει, δεν υπάρχει είδηση.

Δεν θα είναι παράδοξο από αυτό το αδιάκοπο «ενημερωτικό βουητό» η προσοχή του τηλεθεατή να «διαβρώνεται» ακόμη και στις σπάνιες περιπτώσεις, που η είδηση είναι πράγματι είδηση. Ίσως, ο μεγαλύτερος εχθρός των δελτίων ειδήσεων και των εκπομπών συζητήσεων να είναι οι εαυτοί τους, καθώς, ενώ υποστηρίζουν ότι ακολουθούν τα ενδιαφέροντα και τις προτιμήσεις των τηλεθεατών, τους «εξουθενώνουν», και ενδεχομένως στο τέλος να τους απομακρύνουν.

Μπορεί τα παιδιά και τα νεαρά άτομα να μην είναι το ισχυρό, από πλευράς θεαματικότητας κοινό, των δελτίων και των εκπομπών, αυτό όμως δεν σημαίνει ότι τα νεαρά άτομα δεν βλέπουν ειδήσεις και εκπομπές συζητήσεων. Στην εποχή της τηλεόρασης, η ενημέρωση, όπως και τα άλλα μυθοπλαστικά προγράμματα, απευθύνονται και καταναλώνονται από όλες τις ηλικίες. Ποια, λόγου χάρη, θα είναι η ευθύνη του τηλεοπτικού μέσου όσον αφορά εκείνο το παιδί μιας μέσης οικογένειας που παρακολουθεί αποσβολωμένο στα δελτία ειδήσεων τις λεπτομέρειες των ειδεχθών εγκλημάτων; Από την άλλη πλευρά, η επίδραση μπορεί να είναι θετική, γιατί η τηλεόραση είναι σε θέση να αναπτύσσει στα νεαρά άτομα μια αίσθηση του ρεαλισμού της κοινωνίας, καθώς τους δείχνει τον κόσμο κατάματα.

Η συνολική εικόνα είναι ειρωνική. Εκατομμύρια δαπανώνται για την προσέλκυση του κοινού, αλλά ένα μόνο μέρος των τηλεοπτικών δελτίων ειδήσεων και των συναφών εκπομπών είναι πράγματι ενημερωτικό. Οι τηλεοπτικές ειδήσεις περιτυλίγονται με τέτοιο τρόπο ώστε τα θέματά τους να είναι σύντομα, απλά και να έχουν οπτικό αποτέλεσμα. Αν και στις μέρες μας οι τηλεοπτικές ειδήσεις αποτελούν την κύρια πηγή της ενημέρωσής μας, σπανίως μας προσφέρουν πλήρη και σε βάθος ενημέρωση, αποτέλεσμα όχι μόνο επειδή οφείλουν να ακολουθήσουν τη «γραμματική του μέσου», αλλά και γιατί δεν μπορούν να διαφύγουν τον ανελέητο ανταγωνισμό, τον οποίον επιβάλλει η νέα τηλεοπτική τάξη. Το ίδιο ισχύει και για τις εκπομπές συζητήσεων. Ένα πράγμα, λοιπόν, είναι βέβαιο: η σύγχρονη ενημέρωσή μας είναι μια μείξη ενημέρωσης και ψυχαγωγίας, που θα πρέπει ωστόσο να θυμόμαστε ότι δεν είναι η τηλεόραση που ανακάλυψε αυτήν τη «συνταγή», αλλά προέρχεται από τον Τύπο και το ραδιόφωνο και κυρίως από την εποχή της εμπορευματοποίησης της ενημέρωσης.

Αν και είναι εξαιρετικά δύσκολο, θα ήταν χρήσιμο να προσπαθήσουμε να διακρίνουμε από αυτά που μας παρέχουν τα δελτία και οι συναφείς εκπομπές, τι είναι σημαντικό και να έχουμε υπόψη μας ότι η τηλεοπτική ενημέρωση δεν είναι καθαρόαιμη ενημέρωση, αλλά δραματοποιημένη πληροφόρηση, που οδηγεί τελικά στην αποπληροφόρηση.

(Στέλιος Παπαθανασόπουλος)

Θέματα:

Α. Να αποδώσετε περιληπτικά με 120 λέξεις το νόημα του κειμένου.

Β1. Χαρακτηρίστε ως σωστές ή λαθεμένες τις ακόλουθες επισημάνσεις με γνώμονα τις θέσεις που εκφράζονται στο κείμενο.

1. Στις τηλεοπτικές εκπομπές η αξία μιας είδησης δεν καθορίζεται από τη σπουδαιότητά της.

2. Η τηλεόραση ασκεί ψυχολογική βία, επειδή, με τη δραματοποίηση των ειδήσεων, εκφοβίζει τους τηλεθεατές.

3. Το κοινό κουράζεται από την τάση της τηλεόρασης να εμβαθύνει διαρκώς στα γεγονότα.

4. Η τηλεόραση εστιάζει την προσοχή της κυρίως στις εσωτερικές ειδήσεις.

- Να δικαιολογήσετε το (3) και το (4)

Β2. Να αντικατασταθούν οι υπογραμμισμένες λέξεις με συνώνυμές τους, χωρίς να μεταβληθεί το νόημα του κειμένου.

• … εκτός κι αν αφορούν κρίσεις, πολέμους και λοιμούς …

• …που παρακολουθεί αποσβολωμένο στα δελτία ειδήσεων τις λεπτομέρειες …

• …αλλά μόνο ένα μέρος των συναφών εκπομπών …

Β3. Καθώς τα δελτία ειδήσεων και οι εκπομπές συζητήσεων όλο και πληθαίνουν, αφού η ενημέρωση έχει εμπορική αξία, στην ουσία δεν υπάρχει δυνατότητα διαφυγής.

Να μετατρέψετε την υπογραμμισμένη επιρρηματική πρόταση σε ισοδύναμο εμπρόθετο επιρρηματικό προσδιορισμό.

Β4. Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με την κατάλληλη λέξη:

ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ: επίκριση, διάκριση, πρόκριση, ανάκριση, απόκριση, ευθυκρισία, σύγκριση.

α. Κάθε ………… μεταξύ των δύο αδελφών είναι αδύνατη.

β. Τον ρώτησα τι έχει να πει, αλλά δεν πήρα καμία ……… .

γ. Η ……… του μάρτυρα κράτησε πάνω από πέντε ώρες.

δ. Δέχτηκε αγόγγυστα τις ……… από μέλη του κόμματος για την κοινωνική πολιτική του.

ε. Ο Έλληνας επιστήμονας δέχτηκε τιμητική ………για την προσφορά του στην ιατρική έρευνα.

στ. Η ……… της ομάδας μας στον επόμενο γύρο ήταν θριαμβευτική.

ζ. Ο δικαστής ήταν γνωστός όχι μόνο για την τιμιότητα αλλά και για την ……… του.

Β5. Να εξηγήσετε την επιλογή ενεργητικής ή παθητικής σύνταξης στις ακόλουθες περιπτώσεις:

• Η συνεχής μετάδοση των δελτίων ειδήσεων και η ακατάσχετη φλυαρία των εκπομπών συζητήσεων έχουν κουράσει το κοινό.

• Εκατομμύρια δαπανώνται για την προσέλκυση του κοινού.

Γ. Σύμφωνα με επικοινωνιολόγους και αναλυτές της λειτουργίας των ΜΜΕ, βασικά χαρακτηριστικά των περισσοτέρων τηλεοπτικών δελτίων ειδήσεων της χώρας μας αποτελούν: η απολιτικοποίηση, ο συγκινησιακός εκβιασμός μέσω κοινωνικών θεμάτων, η σαφής αναβάθμιση των συμβάντων του αστυνομικού δελτίου, η «αιματολαγνεία», ένας υφέρπων ρατσισμός με σαφείς αποχρώσεις εθνικισμού. Ως εξωτερικά χαρακτηριστικά αναφέρονται μεταξύ άλλων, η δραματοποίηση, η θεατροποίηση από πλευράς παρουσιαστών, η υπερβολική χρήση επιθέτων.

Αναλύστε δύο από τα παραπάνω χαρακτηριστικά σε δύο αντίστοιχα παραγράφους και έπειτα αναπτύξτε επίσης σε δύο παραγράφους τις επιπτώσεις αυτού του τρόπου παρουσίασης των ειδήσεων στον τηλεθεατή αλλά και στην ίδια την ενημέρωση.

Ανοιχτή Επιστολή Προς Γονείς (Που Αγωνίζονται Και Αγωνιούν)

Ανοιχτή Επιστολή Προς Γονείς (Που Αγωνίζονται Και Αγωνιούν)

Αγαπητοί γονείς,

οι βασικές επιλογές μας για την εκπαίδευση των παιδιών μας, θέλουμε – και πρέπει – να εντάσσονται σε ένα πλαίσιο που χαρακτηρίζεται από…

Νομιμότητα ή Παρανομία;

«Οι δημόσιοι εκπαιδευτικοί δεν επιτρέπεται να διδάσκουν σε ιδιωτικά σχολεία ή φροντιστήρια ή κέντρα ξένων γλωσσών, όπως επίσης απαγορεύεται η παράδοση ιδιαίτερων μαθημάτων. Η παράβαση των παραπάνω συνιστά πειθαρχικό παράπτωμα».

Σύμφωνα, λοιπόν, με το άρθρο 13, παράγραφος 9, του Νόμου 3528/2007 η παράδοση ιδιαίτερων μαθημάτων από τους καθηγητές των δημόσιων σχολείων:

·         Συνιστά πειθαρχικό παράπτωμα για το οποίο μπορεί να επιβληθεί μέχρι και η ποινή της οριστικής παύσης.

·         Επισύρει φυλάκιση μέχρι τρία έτη.

Προσέξτε: Η παράδοση ιδιαίτερων μαθημάτων από διορισμένους καθηγητές, απαγορεύεται, ανεξάρτητα από το φορολογικό αδίκημα που συντελείται (μη έκδοση αποδείξεων παροχής υπηρεσιών).

Από εκεί και πέρα, πάρα πολλοί άλλοι, μη διορισμένοι «εκπαιδευτικοί», διαπράττουν το αδίκημα της μη έκδοσης παραστατικών, για τα χρήματα που λαμβάνουν κάνοντας ιδιαίτερα μαθήματα σε χιλιάδες Έλληνες μαθητές. Το αδίκημα αυτό διαπράττεται καθημερινά με την ανοχή των γονέων και, υπό τις παρούσες οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες, συνιστά απαράδεκτη, σχεδόν αντικοινωνική, συμπεριφορά. Ο λόγος είναι απλός: Η σημερινή (άδικη, σχεδόν ανάλγητη) φορολόγηση των εισοδημάτων μας δεν θα γίνει ποτέ δίκαιη, αν ο καθένας από εμάς, σε προσωπικό επίπεδο, δεν φροντίσει να είναι συνεπής και έντιμος στις συναλλαγές και στις υποχρεώσεις του.

Όμως, εκτός από τη σοβαρή οικονομική διάσταση του θέματος, υπάρχει και άλλη μία, ίσως ακόμα σημαντικότερη: Πώς είναι δυνατόν, δήθεν για το καλό των παιδιών μας, να τα «εκπαιδεύουμε» από την εποχή της εφηβείας τους σε γκρίζες, αθέμιτες και παράνομες συναλλαγές;

Αν πιστεύετε ότι το ιδιαίτερο μάθημα είναι το καλύτερο για το παιδί σας, κάντε το. Κάντε το όμως σε ένα καθεστώς διαφάνειας και νομιμότητας. Επιλέξτε νόμιμους, ελεγχόμενους, πιστοποιημένους επαγγελματίες και απαιτείστε να παίρνετε απόδειξη για κάθε ευρώ που πληρώνετε.

Η περιβόητη «σωτηρία» – η σωτηρία η δική μας, η σωτηρία των παιδιών μας και η σωτηρία της Πατρίδας μας – περνάει (και) από τα δικά μας χέρια. Ίσως δε, αν κρίνουμε με βάση την, όπως διαχρονικά αποδεικνύεται, τραγική ανικανότητα των πολιτικών μας ταγών, να περνάει κυρίως μέσα από αυτά…

 πηγη  Μ.Αμοιραδάκης π.πρόεδρος Οεφε

Οι φοιτητές... ξαναγυρίζουν στο λύκειο Κυριακή 2 Οκτωβρίου 2011 Εξορμήσεις και ενημέρωση σε όλα τα σχολεία της χώρας πραγματοποιούν οι φοιτητές των υπό κατάληψη σχολών, επιχειρώντας να σχηματίσουν κοινό μέτωπο με μαθητές και εκπαιδευτικούς εναντίον του νόμου-πλαισίου. Ο αριθμός των σχολείων που βρίσκονται υπό κατάληψη έχει αυξηθεί θεαματικά από την προηγούμενη εβδομάδα και ανέρχονται πλέον σε 626. Αντιθέτως, οι καταλήψεις σχολών έχουν μειωθεί σε 102. Φοιτητές-μέλη του Συντονιστικού Γενικών Συνελεύσεων και Καταλήψεων Αθήνας κατά τις ενημερωτικές τους δράσεις προς τα σχολεία επιχειρούν ενίσχυση του αγώνα τους και καλούν τους μαθητές σε συμπόρευση. Σε ορισμένες από τις σχολικές μονάδες, πάντως, όπου αποφασίζεται κατάληψη φαίνεται να σημειώνονται έκτροπα κυρίως από την πλευρά διευθυντών οι οποίοι, υπό το φόβο της αξιολόγησης, απειλούν μαθητές με την παρέμβαση εισαγγελέα ή της ομάδας ΔΙΑΣ όπως συνέβη, σύμφωνα με καταγγελίες, σε λύκεια του Περιστερίου και της Αγ. Παρασκευής. Την Τετάρτη σε σχολείο της ίδιας περιοχής καθηγητής προπηλάκισε μαθητή. Η ΟΛΜΕ, απ' την πλευρά της, καταγγέλλει βιαιοπραγίες εις βάρος μαθητών σε σχολεία στο Γαλάτσι και στην Αργυρούπολη. Ομως τα προβλήματα των μαθητών παραμένουν. Και καθώς φαίνεται, δύσκολα θα επιλυθούν από την επιχείρηση «εκκαθάριση στα σχολεία» που παράγγειλε η υπουργός ή από την παρέμβαση εισαγγελέων στα κατειλημμένα κτίρια, ύστερα από εντολή του εισαγγελέα του Αρείου Πάγου Ι. Τέντε. «Οι μαθητές δεν χρειάζονται ενημέρωση από εμάς για να δουν ότι δεν έχουν βιβλία. Ο νόμος-πλαίσιο άλλωστε τους αφορά άμεσα» τονίζει η Γεωργία Διαμαντόγιαννη, φοιτήτρια του ΕΜΠ, η οποία συμμετείχε στην ενημερωτική εξόρμηση στο υπό κατάληψη 4ο Λύκειο Περιστερίου. «Σε πολλές συνελεύσεις σχολείων τίθενται συχνά ζητήματα όπως τα χαράτσια που φτάνουν στις οικογένειες, οι άνεργοι γονείς, η φοροεπιδρομή στα νοικοκυριά που με τη σειρά της συμπιέζει τους μαθητές. Φέτος, η κρατική χρηματοδότηση προς τις σχολικές επιτροπές μειώθηκε στο 1/3 της περσινής» υποστηρίζει ο Κώστας Παπαγεωργίου, φοιτητής Βιολογίας και μέλος του Συντονιστικού Καταλήψεων των σχολών. Στα σχολεία της Νέας Φιλαδέλφειας ο προϋπολογισμός για τα λειτουργικά έξοδα από 270 χιλ. ευρώ μειώθηκε σε 90 χιλ. «Στο Περιστέρι υπάρχουν χιλιάδες αιτήσεις ανέργων στον ΟΑΕΔ, σε πολλά σπίτια έχουν ήδη κόψει τη ΔΕΗ και η εικόνα ανθρώπων που ψάχνει στα σκουπίδια γίνεται ολοένα συχνότερη. Ταυτόχρονα, στο πανεπιστήμιο δεν υπάρχει πια πτυχίο αλλά ατομικός φάκελος προσόντων. Οι πιστωτικές μονάδες αρχίζουν να μετράνε από το γυμνάσιο-λύκειο, όπου ένα αριστείο ή βραβείο θα μετράει ως μονάδα. Αυτόν τον άκρατο ανταγωνισμό θα τον βιώνουμε από τα μαθητικά χρόνια» τονίζει ο Νικόλας Καβακλής, μαθητής του 4ου Λυκείου Περιστερίου. «Δεν θέλουμε συγχωνεύσεις-καταργήσεις σχολείων, μείωση της χρηματοδότησής τους, κατάργηση των δωρεάν βιβλίων, μεταφορά των εξόδων στους γονείς, φάκελο του μαθητή, μειώσεις διδακτικού προσωπικού, κατάργηση του ασύλου» προσθέτει. Στις καταλήψεις προσέρχονται καθημερινά από τις έξι το ξημέρωμα μέχρι τις δύο το μεσημέρι περίπου εκατό παιδιά και μέχρι 20 άτομα κοιμούνται μέσα στο σχολείο. «Μας λένε ότι κλείνουμε τα σχολεία. Τους λέμε ότι τα σχολεία τα κλείνει η Διαμαντοπούλου. Θέλουμε τους καθηγητές μαζί μας. Τα παιδιά στις γενικές συνελεύσεις βάζουν αιτήματα και για τους μισθούς των καθηγητών» υποστηρίζει ο Ορέστης Καττής, μαθητής Α' λυκείου του ίδιου σχολείου. Το Συντονιστικό Σχολείων Περιστερίου εξέδωσε πλαίσιο διεκδικήσεων, όπου τονίζεται ότι «το "νέο σχολείο" της κ. Διαμαντοπούλου εγκαινιάστηκε χωρίς βιβλία, ενώ με θράσσος η ίδια ανακοινώνει ότι το μάθημα μπορεί να γίνει με dvd και φωτοτυπίες!» Με το μέτωπο φοιτητών, μαθητών συντάσσονται και 25 από τους 32 συλλόγους ΔΕΠ -πρωτοβάθμια συνδικαλιστικά όργανα πανεπιστημιακών δασκάλων-, οι οποίοι σε πανελλαδική συνάντηση απέρριψαν κατηγορηματικά το νόμο-πλαίσιο για τα πανεπιστήμια. Σε ανακοίνωσή τους καλούν μεταξύ άλλων τους πρυτάνεις να μην εκδώσουν διαπιστωτική πράξη για τον ορισμό των οργανωτικών επιτροπών και διαμαρτύρονται έντονα για τη νέα μείωση των δημόσιων δαπανών για τα πανεπιστήμια που επί της ουσίας ακυρώνουν τη λειτουργία τους. Οπως αναφέρουν, «το πραγματικό δίλημμα δεν είναι "ανοικτά ή κλειστά πανεπιστήμια" αλλά συναίνεση ή αντίσταση στην πλήρη κατάρρευση του δημόσιου, δωρεάν και δημοκρατικού πανεπιστημίου που επέρχεται μέσα σπό την εφαρμογή του νέου νόμου».

ΘΕΜΑ: Οδηγίες για τη διδασκαλία της Ερευνητικής Εργασίας της Α΄ τάξης Επαγγελματικού Λυκείου για το σχ. έτος 2011-2012

Σας αποστέλλουμε τις παρακάτω οδηγίες για τη διδασκαλία της Ερευνητικής Εργασίας της Α΄ τάξης Επαγγελματικού Λυκείου. 

1. Καθιέρωση των Ερευνητικών Εργασιών στην Α΄ τάξη Επαγγελματικού Λυκείου

Από το σχολικό έτος 2011-2012 εισάγεται στην Α΄ τάξη Επαγγελματικού Λυκείου η Ερευνητική Εργασία (project) ως διακριτή ενότητα του Προγράμματος Σπουδών, που υλοποιεί βασικές αρχές του Νέου Σχολείου, όπως αυτές εξειδικεύονται στο βιβλίο του εκπαιδευτικού με τίτλο «Η Καινοτομία των Ερευνητικών Εργασιών στο Νέο Λύκειο», που είναι ήδη διαθέσιμο σε ψηφιακή μορφή στην πλατφόρμα του ψηφιακού σχολείου (http://digitalschool.minedu.gov.gr).

Στο μεταβατικό πρόγραμμα σπουδών των ΕΠΑ.Λ., η Ερευνητική Εργασία (project) ορίζεται ως πρώτη ανάθεση σε όλους τους εκπαιδευτικούς, ο ένας εκ των οποίων θα είναι απαραίτητα καθηγητής μαθημάτων ειδικότητας, κλάδου αντίστοιχου των τομέων ή ειδικοτήτων που λειτουργούν σε κάθε ΕΠΑ.Λ.  Επίσης, οι ερευνητικές εργασίας ανατίθενται κατά προτεραιότητα στους εκπαιδευτικούς που έχουν παρακολουθήσει το επιμορφωτικό πρόγραμμα για τις «Ερευνητικές εργασίες (project)» του ΟΕΠΕΚ και σε όσους έχουν υλοποιήσει Προγράμματα σχολικών δραστηριοτήτων (Περιβαλλοντικά προγράμματα, Αγωγή υγείας/αγωγή καταναλωτή, πολιτιστικά προγράμματα). Η εργασία που θα επιλεγεί με την διαδικασία που προβλέπεται παρακάτω θα επιβλέπεται και από τους δύο καθηγητές (συνδιδασκαλία) η πρόταση των οποίων έχει εγκριθεί από το Σύλλογο των διδασκόντων σε ένα συνεχόμενο δίωρο.

2.  Πρόταση και Έγκριση Ερευνητικών Θεμάτων 

Κατά την έναρξη του σχολικού έτους, εντός του πρώτου δεκαπενθήμερου από την έναρξη των μαθημάτων συνέρχεται ο Σύλλογος Διδασκόντων σε ειδική συνεδρία για να εγκρίνει τα θέματα των Ερευνητικών Εργασιών, τα οποία στη συνέχεια θα προταθούν στους μαθητές της Α΄ ΕΠΑ.Λ. για να επιλέξουν εκείνο που τους ενδιαφέρει. Τα προτεινόμενα θέματα θα πρέπει να ανταποκρίνονται κατά το δυνατόν περισσότερο στα ενδιαφέροντα των μαθητών και να τους εμπλέκουν σε διαδικασίες διερεύνησης, αξιοποιώντας το περιεχόμενο, τα εννοιολογικά σχήματα και τις μεθοδολογικές προσεγγίσεις των διδασκόμενων μαθημάτων. Παράλληλα συστήνεται η διεπιστημονική επιλογή θεματολογίας, ώστε οι μαθητές να αναπτύσσουν την ικανότητα συνδυασμού γνώσεων από διαφορετικά επιστημονικά – τεχνολογικά πεδία και να αντιλαμβάνονται την ολιστική προσέγγιση της ερευνητικής διαδικασίας, χωρίς να περιορίζονται στα όρια μίας συγκεκριμένης επιστήμης ή τεχνολογικού τομέα.

Επομένως, η συσχέτιση πραγματικών καταστάσεων που βιώνουν οι μαθητές με ενότητες των μαθημάτων που διδάσκονται είναι βασικό κριτήριο για την επιλογή θεμάτων. Οι προτάσεις των θεμάτων πρέπει να γίνονται από δύο καθηγητές διαφορετικών μαθημάτων οι οποίοι ταυτόχρονα με την πρότασή τους αναλαμβάνουν την υποχρέωση της επίβλεψής του εφόσον τελικά εγκριθεί η πρότασή τους από το Σύλλογο Διδασκόντων και συγκεντρώσει τον οριζόμενο παρακάτω ελάχιστο αριθμό προτιμήσεων από τους μαθητές.  Επιπλέον τα θέματα των ερευνητικών εργασιών μπορεί να προέρχονται: α) από τους επαγγελματικούς τομείς που λειτουργούν στο ΕΠΑ.Λ.,  β) από το πεδίο «Ανθρωπιστικές και Κοινωνικές Επιστήμες», γ) «Τέχνη και Πολιτισμός», δ) «Μαθηματικά, Φυσικές Επιστήμες και Τεχνολογία» και ε) «Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη» ή να συνδυάζουν κάποια από αυτά. Αυτό διασφαλίζει τη διασπορά της θεματολογίας και τον αποκλεισμό της θεματικής μονομέρειας των προτεινόμενων θεμάτων. Θεωρείται επίσης ιδιαίτερα σημαντική η πραγματοποίηση μίας κατασκευής που θα σχετίζεται με το αντικείμενο της εργασίας, με σκοπό την ενίσχυση της δημιουργικότητας και της αυτενέργειας των μαθητών. Σε αυτή την περίπτωση συνιστάται η χρήση των ΣΕΚ και των ΣΕ.

Όσον αφορά στο δεύτερο τετράμηνο, προτείνονται και εγκρίνονται εκ νέου διαφορετικά θέματα από τους ίδιους καθηγητές που επέβλεπαν την εργασία στο πρώτο τετράμηνο, ώστε κατά τη διάρκεια της φοίτησής τους στο Επαγγελματικό Λύκειο οι μαθητές να έχουν την ευκαιρία να εμπλακούν σε όσο το δυνατόν περισσότερο διαφορετικής φύσης και στόχευσης θέματα.

Ο σύλλογος συζητά, τροποποιεί και εγκρίνει τον αναγκαίο αριθμό θεμάτων και ορίζει τους εκπαιδευτικούς που θα υλοποιήσουν καθένα από αυτά, προσδιορίζοντας και τις διδακτικές ώρες εκάστου. Σε περίπτωση περισσότερων προτάσεων από αυτές που μπορούν να προσφερθούν, ο σύλλογος διδασκόντων επιλέγει κατά πλειοψηφία τα επικρατέστερα σε ικανοποιητικό αριθμό, ώστε να δημιουργηθούν λειτουργικές ομάδες κοινού ενδιαφέροντος, που δεν θα ξεπερνούν τους 20 μαθητές και δεν θα είναι μικρότερες από 12 μαθητές. Έτσι, εάν για παράδειγμα ένα ΕΠΑ.Λ. έχει 65 μαθητές στην Α΄ τάξη, μπορεί να προτείνει έως πέντε το πολύ θέματα (από διαφορετικούς θεματικούς  κύκλους). Αντίθετα, σε περίπτωση που ο αριθμός των προτεινόμενων θεμάτων δεν επαρκεί, επιλέγεται η αμέσως επόμενη σε προτιμήσεις από το Σύλλογο των Διδασκόντων πρόταση των εκπαιδευτικών.

Σε περίπτωση ΕΠΑ.Λ με λιγότερους από 12 μαθητές στην Α’ τάξη  προσφέρονται ως επιλογές δυο μόνο θέματα και υλοποιείται μόνο ένα, αυτό που πλειοψηφεί με βάση τις προτιμήσεις των μαθητών.

Η εισήγηση των θεμάτων προς το Σύλλογο Διδασκόντων από τους προτείνοντες εκπαιδευτικούς γίνεται εγγράφως με τη συμπλήρωση του συνημμένου εντύπου.

3. Ορισμός Συντονιστή των Ερευνητικών Εργασιών

Στην ίδια συνεδρία ο Σύλλογος Διδασκόντων ορίζει έναν έμπειρο καθηγητή (διαφορετικό από τους δύο εκπαιδευτικούς που θα υλοποιήσουν την εργασία) ως συντονιστή των πραγματοποιούμενων ανά τετράμηνο Ερευνητικών Εργασιών, με κύριο ρόλο τον προγραμματισμό χρήσης χώρων, εργαστηρίων και λοιπών πόρων που διαθέτει η σχολική μονάδα από τις διάφορες ερευνητικές ομάδες. Ο συντονιστής απαλλάσσεται από την υποχρέωση ανάληψης άλλων εξωδιδακτικών καθηκόντων (εκτός από τις εφημερίες). Για τις πιθανές εκτός σχολείου επισκέψεις των ερευνητικών μαθητικών ομάδων, κατά τις ώρες λειτουργίας του σχολείου, ισχύουν οι σχετικές με τις υπόλοιπες διδακτικές επισκέψεις προϋποθέσεις. Η ανάλογη διαδικασία για την επιλογή θεμάτων του δευτέρου τετραμήνου γίνεται έως την 20^η Δεκεμβρίου.

4. Επιλογή Θέματος από τους Μαθητές

Οι μαθητές αφού ενημερωθούν για τα προτεινόμενα θέματα, με όποιο τρόπο ο Σύλλογος Διδασκόντων κρίνει προσφορότερο δηλώνουν το θέμα της πρώτης και της δεύτερης προτίμησής τους. Καλό είναι να ενθαρρυνθούν οι μαθητές να δηλώσουν το σύνολο των προτεινόμενων θεμάτων ανάλογα με τα ενδιαφέροντά τους, ώστε να αποφευχθούν φαινόμενα υπερσυγκέντρωσης σε ορισμένα μόνο θέματα. Ο συντονιστής που έχει ορισθεί από το Σύλλογο Διδασκόντων (βλέπε παραπάνω) φροντίζει ώστε η πλειοψηφία των μαθητών να κατανεμηθεί στην εργασία της πρώτης ή το πολύ της δεύτερης προτίμησής τους.

Ενδεικτικά μπορεί να ακολουθηθεί η εξής διαδικασία. Εάν κάποια εργασία συγκεντρώσει την πρώτη προτίμηση περισσοτέρων από 20 μαθητών τότε οι πλεονάζοντες προσδιορίζονται με κλήρωση και ανακατανέμονται σε εργασία της δεύτερης προτίμησής τους. Αυτοί οι μαθητές το ερχόμενο τετράμηνο έχουν προτεραιότητα στην επιλογή της εργασίας με την οποία θέλουν να ασχοληθούν. Τέλος, εάν ορισμένοι μαθητές επιλέξουν θέμα το οποίο δεν καταστεί δυνατό να πραγματοποιηθεί λόγω του ορίου του ελάχιστου αριθμού μαθητών (12 μαθητές ανά εργασία) καλούνται να επιλέξουν μεταξύ των θεμάτων στα οποία δεν έχει καλυφθεί ο μέγιστος αριθμός θέσεων. Και σε αυτή την περίπτωση οι εν λόγω μαθητές έχουν προτεραιότητα (και μάλιστα μεγαλύτερη από ότι η προηγούμενη κατηγορία) στην επιλογή θέματος κατά το δεύτερο τετράμηνο. Ωστόσο ο συντονιστής μπορεί να επιλέξει εναλλακτικά σενάρια κατανομής που να ικανοποιούν την αρχή που προ-αναφέρθηκε, δηλαδή η συντριπτική πλειοψηφία των μαθητών να τοποθετηθεί σε θέμα της πρώτης ή της δεύτερης επιλογής της.

Η διαδικασία κατανομής των μαθητών στις ερευνητικές εργασίες θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί το αργότερο μέχρι το τέλος της τρίτης εβδομάδας από την έναρξη του διδακτικού έτους.

5. Καθιέρωση Ζώνης Ερευνητικών Εργασιών στο Ωρολόγιο Πρόγραμμα

Οι Ερευνητικές Εργασίες πραγματοποιούνται στο πλαίσιο συνεχόμενου δίωρου και επιβλέπονται και από τους δύο καθηγητές (συνδιδασκαλία). Κατά το δεύτερο τετράμηνο επιλέγεται νέο θέμα εργασίας το οποίο όμως επιβλέπεται από τους ίδιους καθηγητές που υλοποίησαν την εργασία κατά το πρώτο τετράμηνο.

6. Δημόσια παρουσίαση Ερευνητικών Εργασιών από Μαθητικές Ομάδες

 Όταν ολοκληρωθούν οι Ερευνητικές Εργασίες, στο τέλος του τετραμήνου, οι μαθητές παρουσιάζουν σε ειδική εκδήλωση που οργανώνεται από το σχολείο στη σχολική κοινότητα με τη συμμετοχή εξωτερικών προσκεκλημένων (π.χ. ειδικούς επιστήμονες, φορείς της τοπικής κοινωνίας, κλπ), όπου τούτο κρίνεται σκόπιμο από τον Σύλλογο Διδασκόντων. Μετά την παρουσίαση της εργασίας τους και των αποτελεσμάτων της, είναι δυνατόν να υποβληθούν στα μέλη της ομάδας ερωτήσεις από μαθητές, εκπαιδευτικούς και επισκέπτες. Κατά την ημέρα παρουσίασης των Ερευνητικών Εργασιών μπορεί να γίνει και σχετική έκθεση στο σχολείο. 

7. Αξιολόγηση Ερευνητικών Εργασιών

Μετά και την παρουσίαση, οι μαθητικές ομάδες κάθε ερευνητικού θέματος υποβάλλουν προς αξιολόγηση τον ομαδικό φάκελο της Ερευνητικής τους Εργασίας, που περιλαμβάνει (α) ερευνητική έκθεση για το θέμα που μελέτησαν, τις ερευνητικές διαδικασίες που ακολούθησαν και τα συμπεράσματα της έρευνας, (β) ένα σχετικό με το θέμα και τα συμπεράσματά τους τέχνημα (αφίσα, ιστοσελίδα, βίντεο, πόστερ, φυλλάδιο, κατασκευή, κλπ) και (γ) ό,τι άλλο συμπληρωματικό υλικό σχετικό με την όλη εργασία τους κρίνουν τα μέλη της ερευνητικής ομάδας.

Συγκεκριμένες οδηγίες για την αξιολόγηση παρέχονται στο βιβλίο εκπαιδευτικού «Η Καινοτομία των Ερευνητικών Εργασιών στο Νέο Λύκειο», όπου αναφέρονται αναλυτικά οι διαδικασίες και τα κριτήρια αξιολόγησης του ερευνητικού έργου κάθε μαθητικής ομάδας σε ό,τι αφορά (α) στην ερευνητική διαδικασία που ακολούθησε η ομάδα, (β) στο περιεχόμενο της ερευνητικής εργασίας, (γ) στη γλώσσα και τη δομή της ερευνητικής έκθεσης και (δ) στον τρόπο της δημόσιας παρουσίασης της ομαδικής εργασίας. Οι τομείς της «ερευνητικής διαδικασίας» και του «περιεχομένου» αξιολογούνται με συντελεστή βαρύτητας 30% ο καθένας, ενώ οι δύο επόμενοι («Γλώσσα/δομή» και «παρουσίαση») με συντελεστή 20% ο καθένας. Το βιβλίο εκπαιδευτικού κάνει αναλυτική αναφορά στις διαδικασίες, τα κριτήρια και τους τομείς αξιολόγησης, καθώς επίσης  και στα κριτήρια και τις διαδικασίες αξιολόγησης της ατομικής συμβολής κάθε μαθητή στο ομαδικό έργο χωριστά και την ατομική του βαθμολόγηση.

Η γενική βαθμολογία του κάθε μαθητή στο μάθημα της «Ερευνητικής Εργασίας» προκύπτει ως ο μέσος όρος της αντίστοιχης βαθμολογίας του στα δυο τετράμηνα.

Σε περίπτωση που κάποιος μαθητής δεν προάγεται στην επόμενη τάξη και δεν έχει προβιβάσιμο βαθμό στην ερευνητική εργασία, επιλέγεται το θέμα στο οποίο υστέρησε περισσότερο (από τα δυο με τα οποία ασχολήθηκε συνολικά κατά τη διάρκεια της σχολικής χρονιάς) και ο επιβλέπων εκπαιδευτικός του ορίζει τμήματα της ερευνητικής εργασίας που κρίνει ότι πρέπει να επεξεργαστεί εκ νέου. Το Σεπτέμβριο υποβάλλει διορθωμένη την εργασία του μαζί με το προσωπικό του ημερολόγιο και τον ατομικό του φάκελο προς επανα-αξιολόγηση.

8. Ανάρτηση στο Διαδίκτυο των Ερευνητικών Εργασιών

Για ευρύτερη διάχυση των μαθητικών εργασιών, μετά τη δημόσια παρουσίαση τους, αναρτώνται υποχρεωτικά στο διαδίκτυο (στην ιστοσελίδα του σχολείου), αναγράφοντας τα ονόματα όλων των συντελεστών, μαθητών και επιβλεπόντων καθηγητών. Η εργασία μπορεί να συγγραφεί μερικώς ή/και ολόκληρη στην Αγγλική Γλώσσα (χωρίς αυτό να προϋποθέτει συνδιδασκαλία με τους εκπαιδευτικούς κλάδου ΠΕ06.)

Την εξειδίκευση και την εφαρμογή των παραπάνω γενικών αρχών στις συνθήκες των δυνατοτήτων και αναγκών της σχολικής μονάδας κάνει ο σύλλογος διδασκόντων, φροντίζοντας πρωτίστως να διασφαλίζονται οι προϋποθέσεις για την ακώλυτη διεξαγωγή και στήριξη των Ερευνητικών Εργασιών.

9. Πιλοτική Εφαρμογή το Πρώτο Τετράμηνο του Σχολικού Έτους 2011-2012

Το πρώτο τετράμηνο του σχολικού έτους 2011-2012, που είναι το πρώτο τετράμηνο εφαρμογής των Ερευνητικών Εργασιών, ορίζεται ως πιλοτικό. Αυτό σημαίνει ότι ακολουθούνται όλες οι διαδικασίες, όπως προβλέπονται, μέχρι τη γενική αξιολόγηση της ομαδικής εργασίας, αλλά δεν προβαίνουν οι εκπαιδευτικοί στην ατομική αξιολόγηση των μαθητών. Επομένως μόνο για το πρώτο τετράμηνο του σχολικού έτους 2011-2012 ως ατομικός βαθμός του μαθητή λογίζεται η ομαδική βαθμολογία της ομάδας εργασίας του. Από το δεύτερο τετράμηνο του 2011-2012 εφαρμόζονται όλα κανονικά και πραγματοποιείται κανονικά η ατομική αξιολόγηση των μαθητών σύμφωνα με τα παραπάνω προβλεπόμενα.

ΣΧΕΔΙΟ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

 Σχ. Έτος: ………….......……….                                                                                                ΣΧΟΛΙΚΗ ΜΟΝΑΔΑ          …………………………………………………                       

Ο ΤΙΤΛΟΣ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ:

...........................................................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................................................

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΥΠΕΥΘΥΝΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ	ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑ (ΠΕ)	ΔΙΑΤΙΘΕΜΕΝΕΣ ΩΡΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ	ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΩΝ ΕΡΓΑΣΙΩΝ ΣΕ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΑ ΕΤΗ (ΝΑΙ/ΟΧΙ)	ΣΧΕΤΙΚΗ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ (ΦΟΡΕΑΣ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗΣ)

ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ

Α. ΣΚΟΠΟΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ:

Β. ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΑΙΤΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΥ ΘΕΜΑΤΟΣ (κριτήρια επιλογής θέματος, συσχέτιση με διδασκόμενα μαθήματα, αναμενόμενα μαθησιακά οφέλη κ.λ.π., ενδεικτικά μέχρι 300 λέξεις).

Γ. ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΜΕΘΟΔΟΥ ΠΟΥ ΘΑ ΑΚΟΛΟΥΘΗΘΕΙ  (μέχρι 200 λέξεις)

Δ. ΑΝΑΜΕΝΟΜΕΝΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ-ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗ (σε περίπτωση κατασκευής) (μέχρι 200 λέξεις)

Ε. ΠΟΡΟΙ – ΥΛΙΚΑ – ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ

ΣΤ. ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ/ΔΙΚΤΥΟΓΡΑΦΙΑ

Ερευνητική εργασία

Ερευνητική εργασία

 Διονύσιος Τάνης

www.greek-language.g 

Παρουσίαση του περιεχομένου

Ηενότητα αναφέρεται σε επιμέρους ζητήματα τα οποία παρουσιάζονται κατά τη συγγραφή μιας ερευνητικής εργασίας από μαθητές/τριες Λυκείου, όπως η επιλογή του θέματος της εργασίας, η διατύπωση του τίτλου, η αναζήτηση του σχετικού υλικού και η αξιολόγησή του, καθώς και η διάρθρωση και συγγραφή της εργασίας.

β. Διδακτική πρόταση

Στόχοι

• Να γνωρίσουν οι μαθητές/τριες τα βασικά στοιχεία που απαιτούνται για τη συγγραφή μιας απλής ερευνητικής εργασίας.
• Να γνωρίσουν τη διαδικασία για την αναζήτηση και συγκέντρωση του χρήσιμου για την εργασία υλικού.
• Να προβληματιστούν με την επιλογή του αποδεικτικού υλικού της εργασίας τους.
• Να ασκηθούν στο λόγο, ανάλογα με το περιεχόμενο της εργασίας τους, με τη χρήση του περιγραφικού, του αφηγηματικού, του αξιολογικού τρόπου και να αξιοποιήσουν όσα διδάχτηκαν σχετικά στις ενότητες για την πειθώ και το δοκίμιο.

Περιεχόμενο-Διδακτική προσέγγιση του θέματος.

α. Τι είναι ερευνητική εργασία.

Ερευνητική εργασία ονομάζουμε συνήθως ένα κείμενο που σκοπό έχει να εξετάσει, διερευνήσει και να παρουσιάσει συστηματικά και μεθοδικά ένα θέμα επιστημονικό, φιλοσοφικό, λογοτεχνικό, καλλιτεχνικό, πολιτικό ή άλλου περιεχομένου. Ο ερευνητής-συγγραφέας θα χρειαστεί στην πορεία της έρευνας του να συλλέξει ένα υλικό, το οποίο πρέπει να το κατηγοριοποιήσει, να το ταξινομήσει, να το κρίνει, για να αποδείξει ή να στηρίξει μια θέση/άποψη πάνω στο θέμα που επεξεργάζεται. Η τελική αυτή άποψη/θέση ή το συμπέρασμα στο οποίο καταλήγει μια ερευνητική εργασία κανονικά θα πρέπει να συνεισφέρει ένα καινούριο στοιχείο στο θέμα. Και βέβαια, μια τέτοια εργασία, που επιδιώκει να παρουσιάσει κάτι καινούριο στο χώρο της επιστήμης, της λογοτεχνίας, της φιλοσοφίας κτλ., δεν πρέπει να ξεκινάει με προκατασκευασμένα συμπεράσματα.
Στο σχολείο, και συγκεκριμένα στην Γ΄ τάξη του Λυκείου, στη διδασκαλία της ερευνητικής εργασίας είναι φυσικό να μην επικεντρώνεται η προσοχή τόσο στις θέσεις, στα συμπεράσματα και στα πορίσματα της ερευνητικής εργασίας, αλλά κυρίως στη διαδικασία, τη μέθοδο και την πορεία προς τη διατύπωση τους συγχρόνως γίνεται λόγος για τον τρόπο αναζήτησης του υλικού και στη μορφή που μπορεί να έχει μια ερευνητική εργασία. Επίσης η ερευνητική εργασία, με την ποικιλία που μπορεί να πάρει, αποτελεί μια ακόμα ευκαιρία γλωσσικής άσκησης των μαθητών/τριών.
Άλλωστε, καθώς ένα μεγάλο μέρος των μαθητών της Γ΄ Λυκείου θα συνεχίσει τη φοίτησή του στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, η έγκαιρη εξοικείωσή τους με τη σύνταξη/συγγραφή μιας ερευνητικής εργασίας αποτελεί ένα απαραίτητο εφόδιο για τις μελλοντικές τους σπουδές.
Βασικό στοιχείο της ερευνητικής εργασίας, που πραγματοποιείται στο σχολείο είναι η παρακολούθησή της από τον καθηγητή της τάξης που θα συμβουλεύει και θα καθοδηγεί το μαθητή ή την ομάδα των μαθητών, αν πρόκειται για ομαδική ερευνητική εργασία. Η συνεργασία αυτή καθηγητή/τριας και μαθητών/τριών μπορεί να θεωρηθεί η κυριολεκτικά και ουσιαστικά κατεξοχήν παιδαγωγική διαδικασία στο σχολείο.
Η επιλογή του θέματος
Σε ακαδημαϊκό επίπεδο, όπου ο φοιτητής παρακολουθεί ορισμένο κύκλο σπουδών, θεωρείται ως δεδομένο - αν και δεν επαληθεύεται πάντα - το ενδιαφέρον του για το θέμα. Στη γενική όμως σχολική εκπαίδευση η επιλογή του θέματος πρέπει να αφεθεί στο μαθητή, ο οποίος ανάλογα με τα ιδιαίτερα ενδιαφέροντά του, θα επιλέξει το θέμα του κυρίως από την ύλη των μαθημάτων που διδάσκεται, με τη διακριτική βέβαια, καθοδήγηση του καθηγητή του.
Εκτός από τα σχολικά βιβλία, στην αναζήτηση και διατύπωση του θέματος μπορούν να βοηθήσουν τα πρακτικά επιστημονικών συνεδρίων, οι βιβλιοπαρουσιάσεις και βιβλιοκριτικές σε ειδικά επιστημονικά περιοδικά ή και στον τύπο, οι συζητήσεις ειδικών στην τηλεόραση, η αναζήτηση στις σχετικές ιστοσελίδες του διαδικτύου. Πάντως, τον κύριο λόγο έχει ο προσωπικός προβληματισμός κάθε μαθητή-ερευνητή.
Παρατήρηση: Η επιλογή του θέματος μπορεί να γίνει και από την ύλη των μαθημάτων π.χ. Οι Ολυμπιακοί αγώνες στην αρχαιότητα και στην εποχή μας (από την Ιστορία, Κοινωνιολογία, Φυσική Αγωγή)
Δραστηριότητα στην τάξη
Ο καθηγητής παρουσιάζει σε φωτοτυπία ένα αντίγραφο του ωρολογίου προγράμματος της τάξης και ζητά από τους μαθητές να σημειώσουν το μάθημα που προτιμούν. Στη συνέχεια οι μαθητές με βάση το αντίστοιχο σχολικό βιβλίο προσανατολίζονται προς ένα θέμα από το οποίο θα ήθελαν να διερευνήσουν και να εργαστούν πάνω σ' αυτό συστηματικά. Η τελική επιλογή του θέματος θα πρέπει να γίνει σε συνεργασία με τον καθηγητή που γνωρίζει αν υπάρχει διαθέσιμο υλικό και αν με βάση αυτό η εργασία μπορεί να καταλήξει σε κάποια συμπεράσματα. Καλό είναι τα θέματα που επιλέχτηκαν από τους μαθητές ή από ομάδες μαθητών να καταγραφούν και να γίνουν γνωστά σ' όλη την τάξη, γιατί υπάρχει περίπτωση μερικοί μαθητές να είναι σε θέση να βοηθήσουν τους συμμαθητές τους με κάποιες σκέψεις ή κάποιο υλικό που μπορεί να έχουν στη διάθεσή τους. Μια τέτοιας μορφής διαδικασία βοηθάει στην ανάπτυξη πνεύματος συνεργασίας ανάμεσα στους συμμαθητές.

β. Πορεία προς τη συγγραφή της ερευνητικής εργασίας.

Μια ερευνητική εργασία μπορεί να είναι:

• α. Πραγματεία, δηλαδή διεξοδική και σε βάθος εξέταση ενός θέματος πχ. "Η πολεοδομία της κλασικής περιόδου", Prof. Dr. W. Hoepfner, Αρχαιολογία τ. 63.
• β. Διδακτορική διατριβή, δηλ. ολοκληρωμένη διαπραγμάτευση ενός θέματος που τεκμηριώνει ύστερα από έρευνα μια νέα άποψη ή καταλήγει σ' ένα νέο συμπέρασμα για την επιστήμη (Η διδακτορική διατριβή υποβάλλεται σε ακαδημαϊκό ίδρυμα για την απόκτηση διδακτορικού διπλώματος) π.χ. Ερατοσθένη Καψωμένου, "Η συντακτική δομή της ποιητικής γλώσσας του Σεφέρη", Θεσ/νίκη. 1975, Χρ. Τσολάκη, Η πολυτυπία στο ρήμα της κοινής νεοελληνικής γλώσσας Θεσ/νίκη 1982.
• γ. Μονογραφία, δηλ. λεπτομερής επιστημονική πραγματεία σε μια περιορισμένη περιοχή μάθησης, π.χ. Κυριάκου Τσαντσάνογλου "Η μυκηναϊκή γραφή και η ελληνική προϊστορία", περιοδικό "Φιλόλογος", τ. 1, 1964.
• δ. Άρθρο, δηλ. περιορισμένης έκτασης επιστημονική εργασία που δημοσιεύεται σ' ένα επιστημονικό περιοδικό ή γενικότερα στον τύπο, π.χ. Μάρθα Χριστοφόγλου, "Η μοντέρνα τέχνη και οι αρχαιότητες. Νύξεις για την πολύπτυχη αμηχανία και τη μοίρα μας σχέσης". Περιοδικό Αρχαιολογία τ. 27, 1988.

Χρήσιμο θα ήταν να παρουσιαστούν στην τάξη δείγματα διαφόρων τύπων ερευνητικών εργασιών, ώστε οι μαθητές να έχουν μια άμεση αντίληψη του είδους και της μορφής μιας ερευνητικής εργασίας, προσέχοντας τους τίτλους των εργασιών, τα περιεχόμενά τους, τη διάρθρωση των ενοτήτων, τη συλλογιστική πορεία που οδηγεί στην τελική διατύπωση θέσεων ή συμπερασμάτων.
Πάντως στη σχολική πράξη οι ατομικές ερευνητικές εργασίες των μαθητών θα προσεγγίζουν μάλλον την έκταση και στη μορφή τα επιστημονικά άρθρα και -σε μερικές περιπτώσεις- τις μονογραφίες.
Αναζήτηση και καταγραφή του υλικού
Αφού προσδιοριστεί το ειδικό θέμα της εργασίας κάθε μαθητή και καταγραφεί αυτό που συνήθως ονομάζεται "υπόθεση εργασίας", δηλ. ένα εντελώς γενικό πλάνο, ό,τι θα απασχολήσει πλέον τον ερευνητή-συγγραφέα θα πρέπει να είναι η αναζήτηση της σχετικής βιβλιογραφίας, των πηγών και γενικά του υλικού της εργασίας του.
Στην άντληση και αναζήτηση του υλικού μπορούν να βοηθήσουν:

• α. ο καθηγητής της ειδικότητας, με μια γενική ενημέρωση που μπορεί να κάνει στο μαθητή για τη βιβλιογραφία και για κάθε άλλο υλικό που υπάρχει γύρω από το θέμα.
• β. μια έγκυρη εγκυκλοπαιδεία που περιέχει ένα λήμμα σχετικό με το θέμα που διερευνάται στην εργασία. Υποτίθεται ότι η εγκυκλοπαιδεία θα περιλαμβάνει ασφαλώς και μια πρώτη βιβλιογραφία για το θέμα.
• γ. ένα γενικό σύγγραμμα με πρόσφατη βιβλιογραφία που περιλαμβάνει και το ειδικό θέμα της εργασίας. Για παράδειγμα, εάν το θέμα της εργασίας αναφέρεται σ' ένα πρόσωπο της νεότερής μας ιστορίας, μια έγκυρη γενική ιστορία της περιόδου αυτής θα μπορούσε να είναι ιδιαίτερα χρήσιμη.

Η πρώτη αυτή διερεύνηση σχετικά με το υλικό που υπάρχει μπορεί να οδηγήσει σε μια "μετακίνηση" από την αρχική υπόθεση εργασίας, πράγμα βέβαια που μπορεί να γίνει και σε οποιαδήποτε φάση της εργασίας. Το ίδιο το υλικό που αναζητείται μπορεί να οδηγήσει σε νέα δεδομένα, σε νέες ενδιαφέρουσες απόψεις, σε νέους τρόπους προσέγγισης του θέματος. Γι' αυτόν ακριβώς το λόγο ο τίτλος της εργασίας είναι προτιμότερο να πάρει την οριστική διατύπωσή του μετά το τέλος της.
Ο κύριος χώρος για την άντληση και ανεύρεση του υλικού είναι μια ενημερωμένη βιβλιοθήκη και, κατά προτεραιότητα, η βιβλιοθήκη του σχολείου και οι σχετικές ιστοσελίδες του διαδικτύου.
Άλλου είδους πηγές για την ανεύρεση του απαιτούμενου υλικού μπορούν να είναι ανάλογα με το θέμα, συνεντεύξεις με ειδικούς επιστήμονες, απαντήσεις σε ερωτηματολόγια, αρχειακό υλικό, επί τόπου έρευνα, βιντεοκασέτες, ταινίες κινηματογραφικές, ηχογραφήσεις σε κασέτες, στατιστικά στοιχεία κ.ά.
Το βασικό υλικό, που συνήθως είναι υλικό από βιβλία, χρειάζεται να καταγραφεί σε δελτία ή να αποθηκευθεί στον προσωπικό ηλεκτρονικό υπολογιστή του ερευνητή και στη συνέχεια από αυτό να γίνει η επιλογή του κατάλληλου για την εργασία. (Δείγματα δελτίων, Έκφραση-Έκθεση τ. Γ΄ σ. 148)
Αξιολόγηση: εκτίμηση του υλικού
Άσκηση: Σχηματίστε 4-5 δελτία στα οποία να αποδελτιώσετε ένα μικρό ή εκτεταμένο απόσπασμα κειμένου, μια πληροφορία ή ακόμη μια λέξη που σας χρειάζεται εάν κατά τη αντιγραφή/μεταφορά ενός αποσπάσματος διαπιστώσουμε ένα λάθος ή μια άποψη ή λέξη που μπορεί να εκληφθεί ως λάθος από τον αναγνώστη, τότε σημειώνουμε τη λέξη (sic=έτσι), για να επιβεβαιώσουμε ότι πράγματι έτσι είναι γραμμένο και δεν πρόκειται για λάθος

Εκτίμηση/αξιολόγηση του υλικού.

Ως προς την εκτίμηση του υλικού είναι χρήσιμο να έχουμε υπόψη μας ότι:

• το υλικό των εγκυκλοπαιδειών και των γενικών βιβλίων, π.χ. μιας γενικής ιστορίας της λογοτεχνίας ή της τέχνης, είναι συνήθως παλαιότερο από τη χρονολογία έκδοσής τους, τουλάχιστο κατά πέντε χρόνια. Για πιο πρόσφατα στοιχεία πρέπει να ανατρέξουμε κυρίως σε ειδικά επιστημονικά περιοδικά σύγχρονα ή αν μπορούμε στις σχετικές ιστοσελίδες του διαδικτύου. Ακόμα για νεότερα στοιχεία μπορούμε να απευθυνθούμε σε συγκεκριμένα άτομα, σε υπηρεσίες, οργανισμούς που έχουν σχέση με το θέμα της εργασίας.
• ως προς τα στατιστικά στοιχεία, πρέπει να γνωρίζουμε με ποιον τρόπο καταγράφτηκαν, και πόσο αξιόπιστοι ήσαν αυτοί που τα κατέγραψαν, καθώς και ποια διαδικασία ακολούθησαν στη συγκέντρωσή τους.
• ως προς τις μαρτυρίες ατόμων, πρέπει να είμαστε ιδιαίτερα επιφυλακτικοί όσον αφορά την αντικειμενικότητά τους. Στην προσωπική μαρτυρία και κρίση είναι σχεδόν αδύνατο να υπάρχει απόλυτη υποκειμενικότητα, μια και η επιλογή ακόμα και των λέξεων και της συντακτικής δομής του λόγου, υποδηλώνει τη στάση του συγκεκριμένου ατόμου απέναντι σ' ένα γεγονός.

Συνοπτικά μπορούμε να πούμε ότι για να είναι χρήσιμο και αξιόπιστο το αποδεικτικό υλικό μιας ερευνητικής εργασίας πρέπει να εκπληρώνει τις εξής προϋποθέσεις:

• α. Να περιλαμβάνει και τα σύγχρονα επιστημονικά δεδομένα
• β. Να προέρχεται και να στηρίζεται, όσο είναι δυνατόν, σε άμεσες αρχικές πηγές. Π.χ. για μια εργασία που αναφέρεται στους περσικούς πολέμους, άμεση πηγή είναι ο Ηρόδοτος και όχι τα βιβλία που σχολιάζουν την ιστορία του Ηροδότου.
• γ. Το αποδεικτικό υλικό που προέρχεται από προσωπικές μαρτυρίες, κινηματογραφικές ταινίες, βιντεοταινίες, φωτογραφίες κτλ. να ελέγχεται αυστηρά ως προς την αντικειμενικότητά του. Σε αυτό βοηθά και η διερεύνηση του σκοπού και των συνθηκών κάτω από τις οποίες καταγράφηκε ή πραγματοποιήθηκε. Ακόμα και μια φωτογραφία δηλώνει ή υποδηλώνει αντικειμενικότητα ή σκοπιμότητα (υποκειμενικότητα).

Άσκηση

Από τα βιβλία της Ιστορίας "Θέματα νεότερης και σύγχρονης Ιστορίας από τις πηγές, Γ΄ Λυκείου ΟΕΔΒ, 1990" ή από άλλα βιβλία της Ιστορίας π.χ. "Θέματα νεοελληνικής ιστορίας, Γ΄ τάξη Ενιαίου Λυκείου, ΟΕΔΒ, 1999" να γίνει εκτίμηση και αξιολόγηση των πηγών και να συζητηθεί η αντικειμενικότητά τους.

Διάρθρωση και συγγραφή εργασίας

Δεν πρέπει να ξεχνούμε ότι στην επιλογή και στην αξιολόγηση του υλικού της εργασίας σημαντικό ρόλο παίζει και η άποψη του καθηγητή που παρακολουθεί την εργασία των μαθητών σε όλα τα στάδια της συγγραφής της και με τον οποίο συνεργάζεται στενά ο μαθητής.
Το υλικό που συγκεντρώθηκε και επιλέχτηκε θα πρέπει να προσαρμοστεί στο βασικό διάγραμμα (πλάνο) της εργασίας, που καταρτίστηκε στο αρχικό πρώτο στάδιο με τη βοήθεια του καθηγητή. Μετά όμως τη συγκέντρωση, την αξιολόγηση και την ταξινόμηση του υλικού, έρχεται η φάση της κατάρτισης ενός λεπτομερειακού διαγράμματος (πλάνου) που δείχνει αναλυτικά την όλη διάρθρωση της εργασίας και αποτελεί ουσιαστικά τον πίνακα περιεχομένων της εργασίας. Δεν αποκλείεται, βέβαια, και αυτό το δεύτερο λεπτομερειακό διάγραμμα να δεχτεί κάποιες τροποποιήσεις ανάλογα με νέο υλικό που τυχόν θα βρεθεί κατά την πορεία της έρευνας.
Στο διάγραμμα πάντως της εργασίας βασικά τμήματα αποτελούν το πρώτο εισαγωγικό μέρος στο οποίο δίνονται οι θέσεις, το διάγραμμα, η μεθοδολογία-από που ονομάζεται "υπόθεση εργασίας"- και το τελευταίο μέρος, στο οποίο εκτίθενται τα πορίσματα, τα συμπεράσματα της εργασίας. Τα δύο αυτά μέρη βρίσκονται -πρέπει να βρίσκονται- σε άμεση ανταπόκριση, επειδή στο πρώτο ουσιαστικά τίθενται τα ερωτήματα, ενώ στο τελευταίο δίνονται οι απαντήσεις. Στο ενδιάμεσο των δύο μερών, στον κορμό της εργασίας παρουσιάζεται το αποδεικτικό υλικό.
(Βλέπε πίνακα περιεχομένων της διδακτορικής διατριβής του Ερατοσθένη Καψωμένου)

Τίτλος

Στην τελική φάση της εργασίας μπαίνει και ο οριστικός τίτλος της, ο οποίος θα πρέπει να δίνει επιγραμματικά το περιεχόμενο της εργασίας και να κατατοπίζει αμέσως τον αναγνώστη. Επειδή αυτό δεν είναι πάντα δυνατόν, σε μερικές περιπτώσεις δίνεται συμπληρωματικά ένας διευκρινιστικός υπότιτλος, π.χ. "Η μοντέρνα τέχνη και οι αρχαιότητες. Νύξεις για την πολύπτυχη αμηχανία και τη μοίρα μας σχέσης"
Μερικοί τίτλοι είναι τυπικοί και αυτό συμβαίνει κυρίως στις διδακτορικές διατριβές, π.χ. "Η συντακτική δομή της ποιητικής γλώσσας του Σεφέρη", "Η αρχαιολογική μυθολογία στο νεοελληνικό δράμα".
Άλλοι ερευνητές-συγγραφείς προτιμούν τίτλους από ελκυστικούς για να κινήσουν το ενδιαφέρον ή να προϊδεάσουν τον αναγνώστη ως προς την κατεύθυνση του θέματος, π.χ. "Καλαθοπλεκτική και Ψαθοπλεκτική. Τέχνες και παρελθόν", "Ένα σύμβολο εξωτερικής επικοινωνίας στη Βυζαντινή τέχνη". Εργασίες με τίτλους πρωτότυπους ή ελκυστικούς συναντούμε συνήθως σε εργασίες και άρθρα που δημοσιεύονται σε επιστημονικά περιοδικά.
Στην περίπτωση των μαθητικών ερευνητικών εργασιών είναι προτιμότερο να αφεθεί στο μαθητή η διατύπωση του τίτλου, μια και το πώς θα θελήσει να παρουσιάσει μια εργασία του είναι και θέμα ιδιοσυγκρασίας του ίδιου.
Άσκηση-Δραστηριότητα: Να παρουσιαστούν στην τάξη και να σχολιαστούν οι τίτλοι εργασιών/άρθρων από επιστημονικά περιοδικά και διδακτορικές διατριβές. Ως άσκηση, να γίνει προσπάθεια μερικοί τυπικοί τίτλοι να μετασχηματιστούν σε πιο ελκυστικούς και πρωτότυπους.
Καμιά εργασία δεν πρέπει να παραδίδεται, αν δεν ελεγχθεί για δεύτερη και τρίτη φορά με τη συνεργασία του καθηγητή. Η καταγραφή σε Η/Υ βοηθάει στον επανέλεγχο της εργασίας, γιατί προσφέρει περισσότερες δυνατότητες διόρθωσης και συμπλήρωσης του κειμένου απ' ό,τι ένα χειρόγραφο κείμενο.

Περίληψη

Πολλές ερευνητικές εργασίες συνοδεύονται, στο τέλος τους ή και στην αρχή τους, από μια περίληψη, ωστε ο αναγνώστης σε σύντομο χρόνο να πληροφορηθεί για το σκοπό, το περιεχόμενο και τα συμπεράσματα της εργασίας, και ανάλογα να αποφασίσει για μια προσωπική μελέτη όλης της εργασίας. Σε περιοδικά που δημοσιεύουν άρθρα και σε άλλες γλώσσες, εκτός της ελληνικής, και απευθύνονται και σε ξενόγλωσσους αναγνώστες, οι περιλήψεις γράφονται σε μια ξένη γλώσσα, συνήθως στην αγγλική ή γαλλική.
Στην περίπτωση των μαθητικών ερευνητικών εργασιών κρίνεται ιδιαίτερα χρήσιμο, οι μαθητές να συντάσσουν μια περίληψη της εργασίας τους, ως άσκηση σύμφωνα με όσα αναγράφονται στην ενότητα "Περίληψη" της Β΄ Λυκείου. Η σύνταξη της περίληψης θα δώσει μια ακόμα ευκαιρία στους μαθητές να επανεξετάσουν και να επανελέγξουν την εργασία τους. Συμπληρωματικά, με τη βοήθεια του καθηγητή των ξένων γλωσσών, θα ήταν χρήσιμο να προσπαθήσουν να δώσουν την περίληψη και στην ξένη γλώσσα που διδάσκονται στο σχολείο.

Αξιολόγηση

Η αξιολόγηση θα βασιστεί στις ατομικές ή ομαδικές ερευνητικές εργασίες των μαθητών για τη συγγραφή των οποίων θα πρέπει να τους δοθεί επαρκής χρόνος. Όπως αναφέρθηκε ήδη, η αξιολόγηση της εργασίας δε θα πρέπει να βασιστεί τόσο στην αξία των συμπερασμάτων της αλλά στη διαδικασία της σύνταξής της. Καλό είναι μάλιστα οι μαθητές/τριες να τηρούν ένα ημερολόγιο των δραστηριοτήτων τους σχετικά με την εργασία και την πορεία της, καθώς και των συναντήσεών τους με τον καθηγητή που τους παρακολουθεί και τους συμβουλεύει το σωστό μπορεί να αποτελέσει ένα στοιχείο αξιολόγησης. Σκόπιμο είναι και ο καθηγητής να τηρεί ένα αντίστοιχο ημερολόγιο όπου να καταγράφει τις παρατηρήσεις του για την πορεία της εργασίας.
Πρέπει να σημειωθεί, τέλος, ότι η ερευνητική εργασία μοιάζει αρκετά, αλλά δεν ταυτίζεται με τις συνθετικές ομαδικές εργασίες των μαθητών. Η σχολική ερευνητική εργασία βρίσκεται ανάμεσα στις συνθετικές ομαδικές εργασίες και στις ακαδημαϊκές ερευνητικές εργασίες των φοιτητών και μέσα σε αυτό το πλαίσιο θα κινηθεί η αξιολόγησή της.

Σημείωση:

Το συγκεκριμένο σχέδιο μαθήματος κινείται σε θεωρητικό κυρίως επίπεδο και δεν αποτελεί τυπικό κανόνα για τη σχολική πράξη. Ο καθηγητής, ανάλογα με τις ιδιαίτερες συνθήκες της τάξης και του σχολείου του, είναι ελεύθερος να κάνει τις δικές του επιλογές.

Υποστηρικτικό υλικό του μαθήματος

α. Υποστηρικτικό υλικό για τη διδασκαλία.

1. Δελτία καταγραφής αποδεικτικού υλικού από βιβλία:
   • "Έκφραση-Έκθεση για το Λύκειο" τ. Γ΄ σελ. 146, ΟΕΔΒ, Αθήνα 1998
2. Διάρθρωση/αρχιτεκτονική της ερευνητικής εργασίας:
   • Αχ. Ανθεμίδης "Sus Promorend" (απόσπασμα)
   • "Έκφραση-Έκθεση για το Λύκειο" τ. Γ΄ σελ. 152, ΟΕΔΒ, Αθήνα 1998
3. Οι αρετές ενός καλού και έντιμου συγγραφέα-ερευνητή:
   • Αχ. Ανθεμίδης, ο.π. (απόσπασμα)
   • "Έκφραση-Έκθεση για το Λύκειο", τ. Γ΄ σελ. 153, ΟΕΔΒ, Αθήνα 1998
4. Τίτλος:
   • Π. Α. Γεράκης, Α.Γ. Σφήκας, Το ερευνητικό δημοσίευμα, Θεσ/νίκη 1973

β. Υποστηρικτικό υλικό για τον καθηγητή.

1. Αχιλλέα Στ. Ανθεμίδη "Μεθοδολογία επιστημονικής έρευνας και συγγραφικής Jus Promerend", Θεσσαλονίκη 1978^{[ 2 ]}
2. Ερατοσθένη Γ. Καψωμένου "Η συντακτική δομή της ποιητικής γλώσσα του Σεφέρη. (Υφολογική μελέτη) Διδακτορική διατριβή, Θεσ/νίκη 1975, Περιεχόμενα.
3. Σωφρόνης Χατζησαββίδης "Διερεύνηση παραγόντων που επηρεάζουν το βαθμό γλωσσικής επάρκειας των μαθητών στο σχολικό περιβάλλον: Πρώτες εκτιμήσεις από μια "Μελέτη Περίπτωσης". Πρακτικά της 14^ης ετήσιας συνάντησης του Τομέα Γλωσσολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Α.Π.Θ., Θεσ/νίκη 1993 σ. 384
4. Π. Ξωχέλλης, Μ. Κεπλανίδης, κ.ά. "Αξιολόγηση του προγράμματος γλωσσικής διδασκαλίας στο Γυμνάσιο. Ερευνητικά δεδομένα" Φιλόλογος τ. 67, 1992
5. Eco Unberto, Πώς γίνεται μια διπλωματική εργασία, Εισαγωγή-επιμέλεια: Μαριάννα Κονδύλη, Εκδόσεις Νήσος, Αθήνα, 1994.
6. Keith Howard, John A. Sharp, Η επιστημονική μελέτη, Μετάφραση: Βασιλική Π. Νταλάκου, Eκδόσεις Gutenberg, Αθήνα, 1994